Ασφάλεια Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων (ΑΠΕΣ)

ECTS: 6
Περιγραφή μαθήματος:
Αυτό το μάθημα είναι μια εισαγωγή στη διαδικασία του ethical hacking, γνωστή και ως “δοκιμή διείσδυσης” (penetration testing). Το μάθημα είναι ιδιαίτερα πρακτικό με πρακτικά εργαστήρια, αλλά δεν παραμελεί τη θεωρία.Κατά τη διάρκεια του μαθήματος θα προσομοιώσουμε πραγματικές επιθέσεις σε ένα δίκτυο, μια εφαρμογή ή ένα σύστημα που έχει ευπάθειες και αδυναμίες. Στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση της διαδικασίας επίθεσης και των απειλών στον κυβερνοχώρο, προκειμένου να προστατεύονται αποτελεσματικά πολύπλοκα δίκτυα και συστήματα, εντοπίζοντας λανθασμένες ρυθμίσεις, αδυναμίες και ευπάθειες. Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα αυτό καλύπτει τα ακόλουθα θέματα:
– Εισαγωγή στη μεθοδολογία δοκιμής διείσδυσης
– Τεχνικές αναγνώρισης
– Τεχνικές σάρωσης
– Τεχνικές απόκτησης αρχικής πρόσβασης (Εκμετάλλευση, Brute forcing, επίθεση από την πλευρά του πελάτη)
– Διατήρηση της πρόσβασης (Trojans, rootkits, back doors)
– Τεχνικές παράκαμψης AV, EDR
– Tεχνικές εκμετάλλευσης μετά την είσοδο στο σύστημα.
– Πλευρική κίνηση
– Περιστροφή δικτύου
– Κάλυψη διαδρομών

Εργαστήρια: Θα καλύψουμε τα εργαλεία και τις τεχνικές που χρησιμοποιούν οι σημερινοί επαγγελματίες ελεγκτές διείσδυσης.

Συντονιστής μαθήματος: Παναγιώτης Κοτζανικολάου

ECTS: 3
Περιγραφή μαθήματος:
Το μάθημα Ανάλυση Ψηφακών Πειστηρίων (Digital Forensics) επικεντρώνεται στην ανάπτυξη ικανοτήτων χειρισμού περιστατικών και ψηφιακής εγκληματολογίας που καλύπτουν τα λειτουργικά συστήματα Windows και Linux. Το μάθημα καλύπτει όλες τις βασικές πληροφορίες που χρειάζεστε για τον ορθό εντοπισμό, την αντιμετώπιση, τον μετριασμό και την ανάκαμψη από περιστατικά ασφάλειας στον κυβερνοχώρο.
Πρόκειται για ένα πλήρες τεχνικό μάθημα με εργαστήρια. Σκοπός αυτού του μαθήματος είναι, αφού κατανοήσετε τη διαδικασία επίθεσης, να μάθετε πώς να αντιμετωπίζετε κυβερνοεπιθέσεις σε λειτουργικά συστήματα windows και linux. Θα μάθετε τη διαδικασία αντιμετώπισης/διαχείρισης περιστατικών και τη διαδικασία ψηφιακής εγκληματολογίας. Θα επικεντρωθούμε στην ψηφιακή εγκληματολογία για Windows, Linux και δίκτυα. Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα αυτό καλύπτει τα ακόλουθα θέματα:
– Διαδικασία χειρισμού περιστατικών
– Εγκληματολογία των Windows (εγκληματολογία μνήμης, εγκληματολογία μητρώου, ανάλυση συστήματος αρχείων, εγκληματολογία εφαρμογών)
– Ανάλυση αρχείων καταγραφής
– Εγκληματολογία Linux
– Εγκληματολογία δικτύου

Εργαστήρια: Χρησιμοποιώντας πρακτικά εργαστήρια και τεχνικές περιηγήσεις βήμα προς βήμα, θα καλύψουμε τα εργαλεία και τις τεχνικές που χρησιμοποιούν οι σημερινοί ειδικοί χειρισμού περιστατικών και εγκληματολογίας. Τα εργαστήρια περιέχουν: Συλλογή πληροφοριών, ανάλυση μνήμης, ανάλυση μητρώου και συστήματος αρχείων, εγκληματολογία δικτύου και επίσης εγκληματολογία Linux.

Συντονιστής μαθήματος: Κώστας Πατσάκης

ECTS: 3
Περιγραφή μαθήματος:
Το μάθημα αυτό επικεντρώνεται σε μεθόδους ανάλυσης κακόβουλου λογισμικού (trojans, rootkits, ransomware κ.λπ.). Αυτό περιλαμβάνει την ανάλυση πραγματικού και πρόσφατου κακόβουλου λογισμικού σε πραγματικό χρόνο και σε ζωντανά περιβάλλοντα. Μελετάμε εργαλεία συλλογής κακόβουλου λογισμικού, τεχνικές για στατική ανάλυση κώδικα, καθώς και δυναμική ανάλυση μέσω disassemblers και debuggers.

Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα αυτό καλύπτει τα ακόλουθα θέματα:
– Κακόβουλο λογισμικό
– Εξυπηρετητές C&C (πρωτόκολλα και μέθοδοι)
– Συγκάλυψη
– Στατική ανάλυση κακόβουλου λογισμικού
– Δυναμική ανάλυση κακόβουλου λογισμικού
– Μηχανική μάθηση για την ανίχνευση κακόβουλου λογισμικού

Εργαστήρια:
Τα εργαστήρια θα καλύψουν πρακτικές πτυχές της ανάλυσης κακόβουλου λογισμικού, όπου οι φοιτητές θα χρησιμοποιήσουν VMs για να εξάγουν χαρακτηριστικά από κακόβουλο λογισμικό και θα αλληλεπιδράσουν με αυτά μέσω debuggers και sandboxes για να κατανοήσουν πώς λειτουργεί ένα κακόβουλο λογισμικό και πώς μπορεί να αναλυθεί.

Συντονιστής μαθημάτων: Κώστας Πατσάκης

ECTS: 6
Περιγραφή μαθήματος:
Οι εταιρείες και οι οργανισμοί σε όλο τον κόσμο αναγνωρίζουν σήμερα, πολύ περισσότερο από ποτέ άλλοτε, την αξία της ασφάλειας στο λογισμικό. Επιπλέον, οι πωλητές επενδύουν σημαντικά σε διαδικασίες ασφαλείας που θα τους επιτρέψουν να παράγουν λογισμικό που θα πληροί υψηλά πρότυπα ασφαλείας. Το μάθημα αυτό περιγράφει τις θεμελιώδεις αρχές πίσω από την ασφάλεια λογισμικού και εξηγεί την αξία του ασφαλούς λογισμικού σε αξιόπιστες υποδομές ΤΠΕ. Περιγράφει επίσης λεπτομερώς τους βασικούς τύπους τρωτών σημείων λογισμικού και δείχνει πώς αυτά μπορούν να βαθμολογηθούν και να διαχειριστούν ανάλογα με τον αντίστοιχο κίνδυνο.
Μέσω διαλέξεων, εργασιών και εργαστηρίων οι φοιτητές θα μάθουν πώς να εντοπίζουν σφάλματα ασφαλείας τόσο σε λογισμικό για το οποίο έχει διατεθεί ο πηγαίος κώδικας (επισκόπηση κώδικα) όσο και σε λογισμικό όπου ο πηγαίος κώδικας δεν είναι διαθέσιμος (επισκόπηση μαύρου κουτιού). Οι ευπάθειες που μελετώνται σε αυτό το μάθημα προέρχονται από ένα ευρύ πεδίο εφαρμογών, όπως: λογισμικό λειτουργικών συστημάτων, λογισμικό ενσωματωμένων συστημάτων, υπηρεσίες Διαδικτύου, λογισμικό γραφείου, εφαρμογές ιστού και εφαρμογές κινητών τηλεφώνων.

Πεδίο εφαρμογής του μαθήματος: Ο πρωταρχικός στόχος αυτού του μαθήματος είναι η ανάπτυξη των ακόλουθων δεξιοτήτων: η εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών ασφάλειας στο υπό ανάπτυξη λογισμικό, ο εντοπισμός θεμάτων ασφάλειας σε λογισμικό ανοικτού και κλειστού κώδικα, η επίδειξη μιας ευπάθειας, η αξιολόγηση μιας ευπάθειας και η διαχείριση των ευπαθειών σε όλες τις φάσεις σχεδιασμού, υλοποίησης και συντήρησης έργων λογισμικού. Οι σπουδαστές θα εισαχθούν επίσης στις πιο σύγχρονες μεθόδους για τον εντοπισμό τρωτών σημείων και στις πρόσφατες τεχνικές για τον προληπτικό μετριασμό των κινδύνων.

Εργαστήρια: Διάφορα εργαλεία για στατική και δυναμική ανάλυση κώδικα (όπως nm, file, objdump, strace, ltrace), εργαλεία εντοπισμού σφαλμάτων (gdb), fuzzing πρωτοκόλλων (peach), fuzzing αρχείων (jonggfuzz) και ασφάλεια διαδικτυακών εφαρμογών (bwapp).

Συντονιστής μαθήματος: Παναγιώτης Κοτζανικολάου

ECTS: 3
Περιγραφή μαθήματος:
Το μάθημα αυτό επικεντρώνεται στην εισαγωγή των φοιτητών στην τεχνολογία blockchain. Αφού παρουσιάσουμε τις βασικές έννοιες πίσω από την αλυσίδα μπλοκ, παρουσιάζουμε τους διάφορους αλγόριθμους συναίνεσης και τη λειτουργικότητα που παρέχεται. Αφού εξερευνήσουμε την ιχνηλασιμότητα σε δημόσιες αλυσίδες μπλοκ, μεταβαίνουμε στην ανάπτυξη έξυπνων συμβολαίων για την ανάπτυξη πρακτικών εφαρμογών σε πραγματικές αλυσίδες μπλοκ.
Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα αυτό καλύπτει τα ακόλουθα θέματα:
– Εισαγωγή στο blockchain
– Αλγόριθμοι απογραφής (Proof of work, Proof of stake, Byzantine fault tolerance)
– Ιχνηλασιμότητα στην αλυσίδα μπλοκ (εντοπισμός συναλλαγών στην αλυσίδα μπλοκ)
– Ανάπτυξη έξυπνων συμβολαίων στο Ethereum/Hyperledger (θα εξαρτηθεί από το έτος)

Εργαστήρια:
Τα εργαστήρια θα επικεντρωθούν κυρίως στην ανάπτυξη έξυπνων συμβολαίων για ευρέως χρησιμοποιούμενες αλυσίδες μπλοκ, όπως το Ethereum και το Hyperledger. Επιπλέον, θα πραγματοποιηθούν εργαστηριακές ασκήσεις για την κατανόηση και τη διερεύνηση των χαρακτηριστικών ιχνηλασιμότητας που επιτρέπουν οι αλυσίδες μπλοκ.

Συντονιστής μαθήματος: Κώστας Πατσάκης

ECTS: 3
Περιγραφή μαθήματος:
Διαλέξεις: Το μάθημα αυτό επικεντρώνεται στη μελέτη ειδικών πτυχών που σχετίζονται με την ασφάλεια πληροφοριών και την προστασία της ιδιωτικότητας με έμφαση σε διατομεακές πτυχές, όπως η οικονομία, η εκπαίδευση, η κατάρτιση, οι νομικές και ρυθμιστικές πτυχές. Ο απώτερος στόχος είναι να εξεταστεί η κυβερνοασφάλεια από μια μικτή κοινωνικο-τεχνική οπτική γωνία. Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα αυτό καλύπτει τα ακόλουθα θέματα:
– Οικονομικά της ασφάλειας
– Ασφάλεια στην εκπαίδευση
– Ενημέρωση για την ασφάλεια
– Νομικές και κανονιστικές πτυχές της ασφάλειας και του απορρήτου

Συντονιστής μαθήματος: Χρήστος Δουληγέρης

ECTS: 3

Περιγραφή μαθήματος: Το μάθημα επικεντρώνεται στις ηθικές προκλήσεις της λειτουργίας και της χρήσης του δικτύου και τα ηθικά ζητήματα που σχετίζονται με την επιστήμη των δεδομένων, καθώς και τις νομικές ρυθμίσεις των ζητημάτων αυτών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ο απώτερος στόχος του μαθήματος είναι οι φοιτητές να μπορούν να κατανοήσουν και να αποτιμήσουν τη σοβαρότητα, την πολυπλοκότητα και το ευρύ πεδίο εφαρμογής των ηθικών διλημμάτων στην κυβερνοασφάλεια και να τους προετοιμάσει ολιστικά για τους μελλοντικούς τους ρόλους ως επαγγελματίες της κυβερνοασφάλειας και της επιστήμης δεδομένων.

Ειδικότερα, το μάθημα καλύπτει τα ακόλουθα θέματα:

• Εισαγωγή στην εφαρμοσμένη ηθική – Το ηθικό πλαίσιο της κυβερνοασφάλειας

• Κοινωνία και κυβερνοασφάλεια (Μελέτες περίπτωσης)

• Δίκαιο και δεοντολογία (ιδιωτικότητα, προσωπικά δεδομένα, εμπιστευτικότητα)

• Εθνική, Ευρωπαϊκή και διεθνής νομοθεσία για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο

Συντονιστής μαθήματος: Δρ. Β. Χριστοδουλάκης